Իրիկնամուտի միջով մտնում ենք Վան: Մինչ այդ ճաշել էինք թուրքի տանը, այգում բացված երկար սեղանի շուրջը, որ նախատեսված էր հյուրեր ընդունելու համար. տուն-ռեստորան: Շրջել կանաչ ու խոնավ սիզամարգին` ծիրանենիների ու խնձորենիների տակ, հանգստացել օրվա ծանր ու թեթևից: Իսկ Բայազետի ճանապարհին մատնացույց են անում մի ապուշ սար կիսամշուշի մեջ, թե Արարատ լեռն է. միայն Մասիսը` ինչ-որ կողքից, Սիսը չի երևում: Լուսանկարիր: Ասում եմ` այս հիմարությունը ո՞նց կարող է Մասիսը լինել: Արարատը Արարատ է, երբ իմ տնից է երևում` Արարատյան դաշտից:

Քո խորանում երկար ծնկած աղոթելուց` ծունկս ցավեց, աշխա՛րհ, աղոթելիս ումպս կիսատ մնաց՝ սիրտս դաղվեց, աշխա՛րհ:

Այնպե՜ս եմ հոգնել ես ամեն ինչից, Աշխարհի կեղտոտ, խճճված խաղից, Երբ աշխարհ մտա՝ բանից անտեղյակ, Փորձեցի կյանքում ինքս էլ խաղալ։

Ես չկա այլևս, ես չկա. Եսական ամեն բան մեռել է, Էս մի բուռ Մնացողը վկա՝ Մնացորդն ապրելու մի բեռ է:

Զարմացած էի, որ մարդիկ վախենում են նիկոլի շանը մի թթու խոսք ասել, բայց սպասում են, թե մեկը դրան կգյուլլի։

Կամարով հատվող կամ նույնացող պարիսպները բլրեբլուր ելևէջում են աջ և ձախ թևերով, ի վերջո, միանում, դառնում են շրջան, հավանաբար` ձվաձև, ինչպես երկրագունդն է: Որ ավելի շատ գեղանի են` կանացի իշխանական հմայքով, քան առնական: Անին կին է և՛ դրսից, և՛ առավելապես ներսից. արքայադուստր, դիցուհի, ինչպես ուզում ես բնորոշիր. երկուսն էլ կան` և՛ հողեղենը, և՛ աստվածայինը. մի ամբողջություն: Կիրք է սրտակեր կնոջ, արուին հողին հավասարեցնող և երկինք հանող: Աստվածային է, բայց կին է` սովորական այրին արքայություն ներշնչող:

Մեղա՜ Քեզ Տեր իմ Հիսուս Մեղա՜ իմ նախնիների ու իմ մեղքերի համար:

Հայրենիքիս մեջ դու սրբատեղի, Իմ ծննդավայր, չքնաղ իմ Գյումրի, Ինչքա՜ն սևամաշ օրեր ես քաշել, Աղետներ տեսել, ցավից խենթացել։

Իջնում է մի ծեր, ծանր լռություն, Մի իմաստնացած խոնջություն կարծես Աշխարհի վրա…

Անաստվածները դարձյալ բանակեցին բարձունքներում - անարդարները, այլասերներն ու ստորահոգիք, թեպետ վերևում բազմած է Աստված, անաստվածության տիրացուները երկրին տիրացան: